Dünyanın çekirdeği ile ilgili birçok gizem bulunuyor. Bunlardan birisi de son on yıldaki sismik dalgalanmaların birtakım kritik değişiklikler göstermesi. Bazı bilim adamları bu sonuçların iç çekirdeğin dönüşündeki değişikliklerden kaynaklandığını düşünüyor.
Dünyanın iç çekirdeğinde olağandışı durumlar olabiliyor
Yeni bir çalışma, Dünya’nın iç çekirdeğinin yakın vakitte doğu istikametine hakikat dönmeyi bıraktığını ve istikametinin değiştiğini öne sürüyor. Değişen dönüş tarafı, yıldan yıla Dünyanın bir günlük uzunluğunun değişmesinin ardındaki tek sebep olabilir.
Nature Geoscience bilim mecmuasının Ocak 2023 sayısında, Çin Pekin Üniversitesi’nden araştırmacılar Xiaodong Song ve Yi Yang, gezegenin iç çekirdeğinin başka katmanlara nazaran 2009 yılında dönmeyi durdurduğunu iddia etti. Sıcak demirden oluşan ve yaklaşık Plüton büyüklüğündeki bu çekirdek, etrafını saran sıvı bir dış çekirdek sayesinde manto ve kabuktan bağımsız olarak dönebiliyor.
Araştırmacılar, iç çekirdeğin durduktan sonra dönüşünü bilakis çevirmeye başladığını ve bu sürecin yaklaşık 35 yılda bir tekrar ettiğini açıkladı. Bilakis dönüş en son 1970’lerin başında meydana gelmişti. Bir sonraki bilakis dönüş ise 2040’ların ortalarında olabilir.
Çalışmanın ana noktası, Dünya’dan geçen sismik dalgaların ölçülmesine yönelikti. Bu dalgalanmalar 1964 yılına kadar uzanıyor ve sarsıntılardan ve nükleer patlamalardan kaynaklanıyor. 1990’ların başlarında kıymetli zamansal değişiklikler gösteren dalgalar, son on yıl boyunca nispeten hafif bir değişiklik göstermiş ve muhtemelen çekirdeğin dönüşünün durakladığını düşündürmüştü.
Araştırmacılar, 1970’lerin başlarında da misal bilgiler buldular ve bu datalar, bir günün uzunluğundaki değişikliklerle direkt orantılıydı.
Güney Kaliforniya Üniversitesinde sismolog olan John Vidale ise birebir fikirde değil. 1960’ların sonundan 1970’lerin başına kadar olan nükleer patlamalardan elde edilen bilgilere dayanarak iç çekirdeğin her altı yılda bir salındığını düşünüyor.
Ortaya atılan tüm teorilerin doğruluğu şimdi netleşmiş değil. Lakin günlerdeki kısalmaya neyin sebep olduğunu biran evvel bulmamız gerekiyor. Sismik datalar, Dünya’nın içinde olup bitenler hakkında hudutlu bilgi sunmakta. Bu yüzden bilim adamları, şimdi Dünya’nın iç kısmında neler olup bittiği konusunda bir fikir birliğine varabilmiş değiller.
